Đó là một trong những số liệu đánh giá về mức độ hài lòng của DN đối với những cải cách TTHC trong lĩnh vực thuế được công bố trong Báo cáo “Đánh giá Cải cách thủ tục hành chính thuế: Mức độ hài lòng của doanh nghiệp năm 2014” do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cùng Tổng cục Thuế – Bộ Tài chính, Hội đồng Tư vấn Cải cách Thủ tục hành chính và Tổ chức Tài chính Quốc tế – Nhóm Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam (WB-IFC) thực hiện

71% DN hài lòng với những cải cách TTHC về thuế

Báo cáo nghiên cứu này tổng hợp kết quả của cuộc khảo sát mức độ hài lòng của các doanh nghiệp đối với việc thực hiện thủ tục hành chính trong lĩnh vực thuế năm 2014. Với hơn 2.500 doanh nghiệp tham gia từ đủ 63 tỉnh thành phố của Việt Nam, đây là cuộc khảo sát trên diện rộng đầu tiên trong lĩnh vực thuế, tuy nhiên mới giới hạn ở các doanh nghiệp đăng ký hoạt động chính thức – nhóm tuy chiếm tỷ trọng nhỏ trong tổng số người nộp thuế, nhưng lại là lực lượng chủ yếu đóng góp vào ngân sách nhà nước. Các đối tượng nộp thuế quan trọng khác như hộ kinh doanh, hợp tác xã, các cá nhân nộp thuế khác… không nằm trong diện điều tra này.

Báo cáo thể hiện các kết quả trên một số lĩnh vực sau:

Tiếp cận thông tin thuế: Việc tiếp cận văn bản pháp luật và chính sách thuế đối với doanh nghiệp mới chỉ ở mức độ nhất định. Cứ 2 doanh nghiệp điều tra thì có 1 doanh nghiệp cho biết có thể tiếp cận dễ dàng văn bản pháp luật, chính sách thuế. 58% doanh nghiệp cho rằng các thông tin về thủ tục hành chính thuế là đơn giản và dễ hiểu. Tuy nhiên vẫn còn tỷ lệ doanh nghiệp cho biết từng gặp vướng mắc trong quá trình tìm hiểu thông tin về chính sách, pháp luật thuế.

Công tác thanh, kiểm tra và giải quyết khiếu nại: Trung bình có 52% các doanh nghiệp tham gia khảo sát có tiếp đón thanh kiểm tra thuế trong năm 2014. 90% doanh nghiệp có đón tiếp đoàn thanh kiểm tra thuế đồng ý với nhận định rằng thời gian thanh kiểm tra đúng với thời gian trong quyết định thanh, kiểm tra đã ban hành. Khoảng 80% doanh nghiệp cho biết thái độ của cán bộ thuế đúng mực trong các lần làm việc tại doanh nghiệp.

Đặc biệt, đánh giá tác động của những thay đổi pháp luật thuế trong 5 năm qua đối với môi trường kinh doanh, 92% doanh nghiệp cho biết pháp luật thuế có sự chuyển biến tích cực. Thuế Giá trị gia tăng và Thuế Thu nhập doanh nghiệp là 2 sắc thuế mà tỷ lệ doanh nghiệp nhận định có sự thay đổi tích cực và giảm thời gian thực hiện cho doanh nghiệp nhiều nhất.

Nhóm nghiên cứu đã thử nghiệm tiến hành xây dựng bộ chỉ số đánh giá hài lòng của doanh nghiệp với cải cách thủ tục hành chính thuế tại cấp địa phương với 5 lĩnh vực được đánh giá bao gồm: (1) Tiếp cận thông tin về pháp luật, TTHC thuế; (2) Thực hiện TTHC thuế; (3) Công tác thanh kiểm tra thuế; (4) Sự phục vụ của công chức thuế và (5) Kết quả giải quyết công việc. Chỉ số đánh giá sự hài lòng của doanh nghiệp đối với cải cách TTHC thuế tại tỉnh trung vị năm 2014 là trên 71% theo thang điểm 100.

Đánh giá về kết quả khảo sát, đại diện VCCI, ông Vũ Tiến Lộc cho rằng “kết quả khảo sát cho thấy những cải cách mà ngành Thuế tiến hành trong thời gian qua là đúng hướng, đan được đẩy nhanh và bước đầu thu được những thành công.

Cùng chung quan điểm với VCCI, ông Jonathon Kirkby, chuyên gia Thuế cao cấp của IFC ghi nhận với những cải cách trong thời gian gân đây, hơn 500 ngàn DN đã được hưởng lợi, tiết kiệm được khoảng 1 triệu giờ nộp thuế, từ đó có nhiều điều kiện hơn về thời gian và chi phí tập trung cho phát triển “Kết quả khảo sát trong 4 lĩnh vực của hệ thống thuế là tích cực. Đặc biệt với câu hỏi khảo sát về chính sách pháp luật về thuế thay đổi như thế nào trong 2 năm vừa qua đã nhận được sự hài lòng của 92% DN được khảo sát. Điều này cho thấy quyết tâm chính trị và nỗ lực của ngành thuế trong cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh của Việt Nam. Có thể thấy trong một thời gian ngắn, với quyết tâm mạnh mẽ Việt Nam có thể cải cách nhanh chóng. Đây là thành công và cũng là điển hình cần được nhân rộng trong các lĩnh vực khác”, chuyên gia WB cho biết.

Thay đổi chính sách, giảm thiểu sự tiếp xúc của cán bộ thuế và người nộp thuế

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đáng ghi nhận, báo cáo cũng đã chỉ ra một số điểm DN cần cơ quan thuế tiếp tục cải cách để giảm thủ tục hành chính và tạo điều kiện thuận lợi cho DN như việc thực hiện các TTHC hay thái độ phục vụ của công chức của ngành Thuế.

Trao đổi thêm thêm về vấn đề này, Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn cho biết việc DN lớn bị thanh tra, kiểm tra nhiều? Dường như cơ quan thuế đang thanh kiểm tra theo mục tiêu của mình theo tư duy truyền thống. Từ đó mới cứ chọn các DN có khả năng thu được là DN lớn dịch vụ nhiều, giao dịch nhiều thì kéo theo sai sót lớn. Do vậy NQ 19 đưa ra yêu cầu đổi mới phải chuyển sang phương thức quản lý rủi ro, đánh giá cơ sở dữ liệu của 530.000 DN. Trên cơ sở đó xác định theo quy định của pháp luật loại nào rủi ro và chỉ được thanh tra 20% trên số lượng trên.

Đối với sự phục vụ của công chức thuế, Thứ trưởng cho rằng muốn phòng chống tham nhũng, đạo đức năng lực cán bộ thuế. Căn cơ nhất là thay đổi chính sách. Bởi chính sách càng phức tạp thì càng tạo ra cơ hội cán bộ vòi DN. Để làm được điều này, giảm tiếp xúc giữa cơ quan thuế và người nộp thuế thông qua phương thức nộp thuế điện tử. Bên cạnh đó thanh tra, kiểm tra phải khách quan, không chủ quan áp đặt lên DN.

Thứ trưởng cũng đặc biệt nhấn mạnh đến quy trình giải quyết khiếu nại vướng mắc của NNT. Theo đó, cần thay đổi lại phương thức giải quyết vướng mắc theo hướng khi giữa DN và cơ quan thuế có vướng mắc về chính sách, cần có vai trò khách quan hơn. Cơ quan thuế có trách nhiệm tham vấn Hiêp hội DN và đơn vị có liên quan để giải quyết. Điểm này phải trở thành quy định trong luật.

Theo bà Victoria Kwakwa – Giám đốc Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam, Ngân hàng Thế giới sẵn sàng hỗ trợ kỹ thuật cho Bộ Tài chính Việt Nam nâng cao hiệu quả quản lý nợ công nhằm bảo đảm an toàn nợ và an ninh tài chính quốc gia.
Đây là thông tin được đưa ra tại Hội thảo đánh giá Luật Quản lý nợ công sau 5 năm triển khai thực hiện do Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại (Bộ Tài Chính) đã phối hợp với Ngân hàng Thế giới tổ chức.

Theo đánh giá của Thứ trưởng Bộ Tài chính Trương Chí Trung, việc đánh giá Luật Quản lý nợ công sau 5 năm triển khai thực hiện là rất quan trọng đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam hội nhập ngày càng sâu rộng vào kinh tế khu vực và thế giới.

Còn ông Trương Hùng Long – Cục trưởng Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại (Bộ Tài chính) cho biết, Luật Quản lý nợ công đã tạo ra môi trường pháp lý đồng bộ về quản lý nợ công; từng bước công khai, minh bạch hoạt động vay, trả nợ công; tạo môi trường pháp lý quan trọng cho việc huy động nguồn vốn phục vụ đầu tư phát triển kinh tế – xã hội.

Bên cạnh đó, phân bổ, sử dụng vốn vay đúng mục đích, hiệu quả. Kết quả là, giai đoạn 2010 – 2015, tổng vốn vay Chính phủ đưa vào cân đối NSNN cho đầu tư phát triển đạt trên 1.400 nghìn tỷ đồng, trung bình đạt 7% GDP, tăng 14%/năm.

Đặc biệt, thực hiện trả nợ đúng nghĩa vụ nợ đến hạn hàng năm, góp phần tăng cường hệ số tín nhiệm quốc gia. Ước năm 2014 trả nợ Chính phủ là 141.520 tỷ đồng; trả nợ trực tiếp của Chính phủ/Tổng thu NSNN là 13.8%

Quan trọng là, chỉ tiêu về nợ công nằm trong giới hạn quy định. Cụ thể, nợ công cuối năm 2014 ở mức 2.347 nghìn tỷ đồng, bằng 59,6% GDP năm 2014 và dự kiến cuối năm 2015 khoảng 62.3% GDP. Mức nợ công này vẫn nằm trong giới hạn được Quốc hội cho phép không quá 65% GDP.

Ngoài ra, Luật Quản lý nợ công thúc đẩy phát triển thị trường trái phiếu trong nước. Theo đó, quy mô của thị trường trái phiếu tăng từ mức 2,8% GDP năm 2001 lên mức 19% GDP năm 2011 và 21,2% GDP năm 2014. Riêng thị trường trái phiếu Chính phủ và trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh chiếm khoảng 19% GDP năm 2014.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, ông Long cũng chỉ ra một số vấn đề đang và sẽ đặt ra: phạm vi nợ công chưa hài hòa với thông lệ quốc tế; chồng chéo giữa các khoản nợ; về phạm vi nợ công; mục tiêu, trần nợ công; nghiệp vụ quản lý nợ chủ động; quan hệ giữa quản lý nợ công và chính sách tài khóa…

Do đó, để giải quyết các vấn đề này, ông Long cho rằng, cần hoàn thiện chính sách quản lý nợ công nhằm tăng cường huy động vốn cho cân đối NSNN và đàu tư phát triển kinh tế – xã hội; Làm rõ hơn quyền hạn, trách nhiệm của các cơ quan lập pháp, hành pháp và trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương, DN và đơn vị sử dụng nợ công; Giảm thiểu tối đa các nội dung cần hướng dẫn để thực hiện sau khi ban hành luật mới.

World bank sẵn sàng hỗ trợ kỹ thuật để Việt Nam nâng cao hiệu quả quản lý nợ công

Theo bà Victoria Kwakwa – Giám đốc Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam cho rằng, sau 5 năm triển khai thực hiện Luật Quản lý nợ công ở Việt Nam cần phải tham khảo, vận dụng tốt kinh nghiệm quốc tế từng bước phù hợp với thông lệ quốc tế; tăng cường chính sách tài khóa bảo đảm quản lý nợ công hiệu quả. “Ngân hàng Thế gới sẵn sàng hỗ trợ kỹ thuật cho Bộ Tài Chính Việt NAm nâng coa hiệu quả quản lý nợ công nhằm bảo đảm an toàn nợ và an ninh tài chính quốc gia”- Bà Kwakwa nói.

Còn theo ông Thomas Magunusson – Chuyên gia tư vấn của Ngân hàng Thế giới, khi Việt Nam đang hướng tới môi trường theo cơ chế thị trường thì việc phải vay nợ nhiều hơn theo các điều khoản thương mại mở ra nhiều phương án vay nợ và nhiều công cụ tài chính.

Trong môi trường như thế, điều kiện chính là phải có chiến lược được lập trên cơ sở các phương án đánh đổi chi phí/rủi ro hợp lý nhằm định hướng cho các quyết định vay nợ và các giao dịch thị trường khác. Hay thiếu chiến lược chính thức có thể dễ dàng dẫn tới những lựa chọn không tốt và làm tăng rủi ro. Vì vậy, Việt Nam cần hướng tới quy trình quản trị tốt nhằm định hướng cho việc vay nợ của Chính phủ.

Theo đó, cần có tầm nhìn dài hạn, xác định các mục tiêu quản lý nợ rõ ràng; có tính chiến lược trung hạn; có tính chiến thuật ngắn hạn; có phương thức triển khai quản lý nợ chủ động thực hiện các giao dịch thị trường khác trong phạm vi các tham số đó.

Đây là câu hỏi mà giới đầu tư trên thị trường tài chính sẽ phải tự trả lời khi thời điểm công bố BCTC của các doanh nghiệp niêm yết sắp đến trong khi có quá nhiều vấn đề với BCTC năm 2016 và cả quý 1/2017 vừa qua.

Khi tôi hỏi rằng “Vấn đề chính trong scandal gian lận kế toán của Gỗ Trường Thành là gì?”, có lẽ, tất cả mọi người đều trả lời rằng “khai khống Hàng tồn kho”. Nhưng thực gốc của vấn đề trong tình huống Gỗ Trường Thành (TTF) lại không phải là Hàng tồn kho. Vậy vấn đề chính là gì? Đã phát sinh từ bao giờ? Đấy là những khúc mắc mà thị trường phải tự trả lời khi ngày càng phải đối mặt với những “gian lận” tài chính lớn trên thị trường chứng khoán phi lý trí.

Sau năm 2016, cả thị trường dường như đã nhận ra rằng nhà đầu tư chỉ bị “cháy tài khoản” khi có những gian lận tài chính bị phanh phui. Sự kiện Gỗ Trường Thành bị “tố” khai khống 1.000 tỷ hàng tồn kho không có thật và Cổ đông Tân Liên Phát quyết định không chuyển đổi trái phiếu thành cổ phiếu vì lý do trên đã khiến giá cổ phiếu TTF tụt dốc không phanh. Rất nhiều nhà đầu tư đã “kẹp hàng” không thể cắt lỗ và đành chịu nhìn tài khoản của mình vơi đi hàng ngày mà không có cách gì xử lý được.

Nhà đầu tư cần làm gì?

“Lướt sóng” thì vẫn phải tránh được những cơn địa chấn có tâm chấn từ gian lận BCTC.

Vấn đề là làm thế nào có thể phát hiện được những tâm chấn này mà tránh?

Chỉ riêng quý 1/2017, xu thế mới về các “thủ thuật” bóp méo số liệu lợi nhuận và BCTC đã “tiến hoá” mạnh mẽ và được rất nhiều công ty áp dụng. Vậy xu thế đó là gì? Liệu BCTC quý 2/2017 có tiếp diễn. Đấy là những câu hỏi đang gây rất nhiều tranh cãi trên thị trường.

Thế còn ngân hàng thì sao?

Sự việc 7 ngân hàng tranh nhau một cái kho đã đi vào “truyền thuyết” ngành ngân hàng. Nhưng thực tế cho thấy việc yếu kém trong đánh giá BCTC khi cho vay của bộ phận thẩm định đã góp phần quan trọng vào tỷ lệ nợ xấu cao trong ngành ngân hàng như hiện nay. Các ngân hàng không hiểu tại sao toàn bộ hàng tồn kho trị giá gần 350 tỷ của NTACO (mã ATA) biến mất sau một đêm? Bởi lý do đơn giản là số hàng tồn kho này chưa bao giờ có thật như nó được ghi nhận trên BCTC cả.

Phương pháp phát hiện gian lận BCTC luôn là thách thức lớn đối với bất kỳ chuyên gia nào trong lĩnh vực phân tích tài chính, ngân hàng tín dụng, và kế toán, kiểm toán.

• Làm thế nào để nhà đầu tư, chuyên gia phân tích tài chính có thể biết được rằng lợi nhuận công bố trên báo cáo kết quả kinh doanh là trung thực và bền vững? tài sản trên bảng cân đối kế toán là có thật và mang lại lợi ích kinh tế trong tương lai?
• Làm thế nào các chuyên gia tín dụng ngân hàng có thể hiểu thực sự tình hình tài chính và hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp thông qua BCTC? để ra quyết định tài trợ quan trọng.
• Làm thế nào các kiểm toán viên có thể tiếp cận thật sâu BCTC để có thể ngăn ngừa và hạn chế rủi ro kiểm toán và đưa ra những ý kiến kiểm toán xác đáng?
• Làm thế nào tất cả những dấu hiệu bất thường trên BCTC sẽ được phơi bày?
• Làm thế nào những người thành viên HĐQT và Ban Kiểm soát công ty có thể phát hiện và ngăn ngừa những gian lận của thuộc cấp trong BCTC?
  Những vấn đề đằng sau những con số (Behind the Numbers) trình bày trên BCTC cần được hiểu rõ và đánh giá tác động đến những câu trả lời cho các câu hỏi trên.

Chương trình đào tạo “Phương pháp phát hiện gian lận báo cáo tài chính” (Behind the Numbers) được thiết kế nhằm đáp ứng yêu cầu trả lời những câu hỏi nêu trên từ thị trường.

Nội dung chính của chương trình

• Cấu trúc BCTC và một số nguyên tắc kế toán quan trọng
• Các dạng ý kiến kiểm toán
• Quản trị lợi nhuận và Gian lận trong báo cáo tài chính
• Nguyên nhân và dấu hiệu của quản trị lợi nhuận và gian lận kế toán.
• Phương pháp phát hiện lợi nhuận bị “phù phép” hoặc gian lận trong báo cáo tài chính
  Các thủ thuật gian lận trong báo cáo tài chính
• Tất cả các nội dung được áp dụng với các BCTC doanh nghiệp thật trên thị trường

Điểm nhấn của chương trình

• Học với chuyên gia hàng đầu Việt Nam về kiểm toán và phát hiện gian lận BCTC
• Trên nền tảng các Case study và BCTC thực tế trên thị trường
• Học và thực hành trong bối cảnh Việt Nam
• Hiểu thực sự sâu về những vấn đề tiềm ẩn đằng sau các con số trên BCTC
• Giải quyết những tình huống thường gặp nhất trong công việc
• Chương trình đã được kiểm chứng với hơn 1000 học viên theo học

Ai nên theo học?

• Nhà đầu tư tài chính
• Chuyên viên phân tích tài chính, chứng khoán
• Chuyên viên ngân hàng, tín dụng
• Các kiểm toán viên
• Chuyên viên quản trị rủi ro
• Các nhà quản lý tài chính, kế toán công ty
• Các kiểm soát viên, kiểm toán nội bộ và kiểm soát nội bộ